Carrefour, c’est moi; Parijs wil geen overname

Carrefour komt niet in handen van het Canadese Couche-Tard. Het bedrijf heeft bekendgemaakt van een overname af te zien. Vorige week werd het bekend dat Couche-Tard, met convenienceformules en pompshops in tal van landen in Amerika en Europa, Carrefour wilde overnemen. Vervolgens bleek de Franse regering hierop tegen te zijn. Waarna de Canadezen hun poging staakten.

Een typisch geval Frans ‘etatisme’? ‘L’état, c’est moi’, aldus ooit Lodewijk XIV, de absolutistische vorst van het Frankrijk in de pruikentijd. Dat etatisme heeft Frankrijk deels behouden, veel meer dan bijvoorbeeld in ons land of in Engeland. Etatisme, dat zou je op het eerste gezicht wel zeggen, maar kom… jaren geleden werd in ons land ook een stokje gestoken voor de overname van KPN door de Mexicaans-Libanese telecomtycoon Carlos Slim.

Om daar over op door te gaan: het was bij monde van toenmalig minister van Economische Zaken Henk Kamp. Die meldde dat de regering telecommunicatie in eigen hand wilde houden. KPN zou geen ‘filiaal’ mogen worden van een buitenlandse partij.

Ook Bruno Lemaire, de huidige Franse minister van Financiën, heeft zich in dergelijke bewoordingen uitgelaten. Als Carrefour, met z’n vele personeelsleden de grootste werkgever van Frankrijk, in buitenlandse handen zou komen, zou het risico van ‘filialisering’ optreden. Dat houdt dat een buitenlandse eigenaar die in problemen komt of zijn resultaten aan de magere kant vindt, eerder saneert bij een buitenlandse dochter dan bij een werkmaatschappij in het thuisland. Dat risico wilde Lemaire niet in eigen huis halen. Bijzonder is een ander argument. Als Carrefour in handen zou komen van Couche-Tard, zou de voedselvoorziening van Frankrijk in gevaar kunnen komen. Carrefour is marktleider in de Franse supermarktsector en in die zin moet de voedselvoorziening voor de Franse samenleving gegarandeerd zijn.

Daar is wel wat voor te zeggen, maar de Franse regering heeft het niet duidelijk gemaakt wat het risico van zo’n overname dan voor de voedselvoorziening is. De ‘hamsterweken’ – niet die van AH, maar van de hamsterende consumenten aan het begin van de eerste lockdown, vorig jaar maart – zullen best een rol bij deze besluitvorming hebben gespeeld. Maar van de andere kant, tot nu toe heeft niemand kunnen merken waarom een keten van een buitenlands bedrijf een risico voor de voedselvoorziening zou zijn. Kijken we naar ons land: Aldi en Lidl zijn zoals bekend dochters van Duitse foodretailreuzen, maar waarom zou in een lockdownsituatie de voedselvoorziening bij Aldi en Lidl in Nederland meer waarneembaar zijn dan bij de binnenlandse formules? Daar is niks van gebleken.

Carrefour zelf heeft er zich tot nu toe niet over uitgelaten. Volgens Het Financieele Dagblad zou het afblazen van de overname ceo Alexandre Bompard een doorn in het oog zijn, omdat de wens van Couche-Tard een teken zou zijn dat Carrefour aan attractieve overnamekandidaat is. “De belangstelling wordt gezien als een teken dat zijn (Bompard, GL) beleid werkt”, aldus die krant. Dat kan wel zo zijn, maar ten eerste is het maar de vraag of het beleid heeft gewerkt, het aandeel Carrefour loopt de laatste jaren alleen maar omlaag. Daarnaast, het feit dat de Franse regering Carrfour als zelfstandig bedrijf in Frankrijk wil behouden, moet voor diezelfde Bompard ook een enorme geruststelling zijn. ‘Vitale’ bedrijfsonderdelen hebben immers sinds de coronacrisis veel waardering bij regeringen.

En toch… we gaan ervan uit dat heel veel grote, internationale retailers dit met argusogen volgen. Het gaat om de markleider van Frankrijk, met tientallen miljarden euro jaaromzet. Zo’n partij toevoegen zou een enorm schaalvoordeel opleveren. Alleen: wat is er zo mis van Carrefour dat het aandeel en de resultaten al tien jaar lang zo tegenvallen? Nou ja, het teveel aan hypermarkten, natuurlijk. Maar daar is iets aan te doen, toch? Wie Carrefour zou willen hebben, moet dan wel eerst ‘even Parijs bellen’.