Dijsselbloem en de bonus

De vaste lezer begint mij inmiddels een beetje te leren kennen. U kent mijn ware aard, vriendelijk, licht spottend, maar altijd met begrip voor alle mensen in de sector, althans: de mensen die aan de onderhandelingstafel verschijnen. U kent mij ook goed genoeg om te begrijpen dat ik niet zal beweren dat die tafel de belangrijkste is in de sector. Die glorie gun ik liever de kantinetafels in alle supermarkten, waar hard gewerkt wordt aan het plezieren van de consument, of aan de ontwerptafels en keukentafels van alle producenten, waar knappe koppen smakelijke sauzen bedenken of een shampoo met moleculen die gespleten haarpunten naar elkaar toetrekken.

Ik ken een aantal van voornoemde mensen, en heb aan menige tafel met verbazing en bewondering gekeken naar de creativiteit en de werklust die het niveau van de gemiddelde inkoper of sales manager ver overstijgen. Maar ja, al het zuur verdiende geld van de keten moet toch ergens verdeeld worden, en dat gebeurt nu eenmaal in de duistere gesprekken aan de onderhandelingstafel. En onlangs irriteerde mij daar weer een oud fenomeen: de omzetbonus.

De jeuk rond de psychologische streep die op 1 januari getrokken wordt en waar dan op het eind van een jaar nog gevraagd wordt om extra orders en het vol zetten van magazijnen om de eindstreep te halen. Ook dit moet haast weer voortgedreven worden door de grootste onbenullen van de industrie: de bonentellers, de financieuten, de kont-rollers! Daar waar hun studiegenoten met betere afstudeercijfers bij de banken en verzekeraars de crisis aan het voorbereiden waren, kwamen de andere jongens en meisjes met hun spreadsheets en kredietrisico-analyses ook de sprookjeswereld van de foodsector vervuilen.

En nu vangen mensen bonussen over de jaaromzet en gaan we eindsprintjes trekken in de mooiste omzetmaand van het jaar. Ik kan wel janken. Om nog maar te zwijgen over de onzichtbare zaken, groothandels die nog twee vrachtwagens Coca-Cola afnemen, volle magazijnen om de eindejaarsbonus te halen. Ik geef het toe, afspraak is nu eenmaal afspraak, maar wat doen we onszelf nu toch aan?

Ik pleit voor een grote ‘reset’, een massale overeenkomst, waarin we deze waanzin een halt gaan toeroepen. En ik krijg hulp uit onverwachte hoek: minister Dijsselbloem! Zelfde universiteit als uw columnist, dat schept een band, maar ook strijder namens het ‘gesundenes Volksempfinden’ tegen de bonuscultuur! Afschaffen, de bonussen! De eindejaarsbonus, de groeibonus en de schapbonus. Grote sommen geld die boven op de inkoopprijs gezet worden en waar de kopende partij dansjes voor moet doen. Met allerlei negatieve gevolgen voor de toch al zo dure supply chain, voor de voorraad in de keten, voor de ook al zo dure cash. En de persoonlijke bonus voor de sales manager? Euh, die ook, denk ik. Reken die maar af op consumentenomzet, dan gaat-ie de klant ook helpen verkopen?!

Mag ik dit wel zomaar oproepen, trouwens? Is het mededingingsrecht niet in het geding? Ik dacht het niet. Het is allemaal zelf verzonnen onzin, ontworpen en gegroeid in de tijd dat inkopers nog de ongeschoolde magazijnmedewerker waren met een slechte rug. ‘Ga jij maar inkopen!’ Maar ik zie helaas nog steeds hoogopgeleide mensen in de oude val van de bonussen trappen, hongerig naar de kortetermijnwinst en visieloos aangestuurd door de overbetaalde boekhouders. Aan het werk, allemaal, prijzen maken, gezonde strijd en niet te lang samen naar de Nielsen-cijfers kijken!

Goed. Dat is afgesproken. Vergeet u bij het feestelijk afschaffen van de complexe bonusen niet om fijne koffie aan de onderhandelingstafel te serveren? Met een Zeeuwse bolus, wellicht?

Hans van Duin