Foodservice verliest € 360 miljoen, supermarkt wint € 350 miljoen

In 2010 hebben Nederlanders circa € 395 miljoen minder uitgegeven aan voedings- en genotmiddelen. De totaalomzet was € 55,5 miljard. Volgens het FSIN hebben vooral speciaalzaken en foodservice-outlets omzet ingeleverd. In beide kanalen samen is € 680 miljoen aan consumentenwaarde verdwenen. In de supermarkten steeg de omzet juist met 1,3% oftewel € 350 miljoen (exclusief non-food).

Binnen foodservice zijn het vooral de klassieke horecasegmenten die het moeilijk hebben. De omzet daalde met € 301 miljoen. In de cateringsegmenten was sprake van € 98 miljoen minder omzet, maar in het gemakskanaal was er juist sprake van een stijging van € 38 miljoen. Vooral fastservice en restaurants in of bij retail doen het goed. In totaal daalde de omzet in deze drie buitenshuiskanalen met € 360 miljoen.

De daling in Foodservice is overigens lager dan in 2009. Toen was er sprake van € 570 miljoen omzetverlies. De buitenshuisconsumptie lijkt weer wat op te krabbelen, maar het consumentenvertrouwen blijft laag. Er is al tientallen jaren een duidelijke relatie tussen groeicijfers in de buitenshuisconsumptie en het consumentenvertrouwen.

Supermarkten zagen hun foodomzet in 2010 nog met € 350 miljoen stijgen (+1,3%). Die stijging is lager dan in 2009. Toen steeg de supermarktomzet nog met € 900 miljoen (+3,5%).

De hoofdlijn van de nieuwe FSIN (Foodservice Instituut Nederland) Monitor, die dinsdag 11 januari op de Horecava wordt gepresenteerd, is dat de consument niet zozeer bezuinigt op ‘gemak’ voor zijn maaltijden of eetmomenten, maar dat hij vooral op andere plaatsen koopt en consumeert. Hij komt en koopt minder in de (luxe) horeca en speciaalzaken en meer op plekken waar je goedkoper uit bent (gemaksector en supermarkt). Dat is ook de reden dan het kanaal ‘gemak’ als enige groeit. Met name foodservice bij retail (Hema, La Place, Ikea e.d.) deed het goed met een stijging van 3,9% in 2010.

Binnen de supermarkten hebben vooral de ‘quality discounters’ (Jumbo en Hoogvliet) en Albert Heijn een goed jaar achter de rug. De supermarkten hebben in twee jaar tijd, de crisisjaren 2009 en 2010, fors marktaandeel gewonnen binnen de totale foodmarkt. Hun marktaandeel steeg van 45,8% in 2008 naar 48,4% in 2010. Die groei ging vooral ten koste van de klassieke horecakanalen en de speciaalzaken. Binnen de klassieke Horeca zijn het vooral de luxe restaurants, de cafés en de partycateraars die in twee jaar tijd omzet hebben moeten inleveren. Maar binnen foodservice zijn de verschillen soms groot. Concepten die hun prijzen niet hebben verhoogd, meer service zijn gaan verlenen en de consument op meer momenten van de dag weten te binden, doen het goed.

Dat laat zien dat de consument wel op een gemakkelijke manier buiten de deur wil consumeren. Hij wordt kritischer op de prijs/waardeverhouding van het aanbod. Dat is dan ook een belangrijke conclusie voor de komende jaren: foodservice (en zeker de klassieke Horeca) zal aantrekkelijker moeten worden op gebied van de prijs, anders blijven ze terrein verliezen ten opzichte van de supermarkten.

In 2011 zal de prijsagressiviteit binnen alle foodsectoren toenemen door de ombouw van Super de Boer naar Jumbo en C1000 en het prijsimagogevecht van Albert Heijn. Foodservice heeft indirect altijd te lijden onder het prijsgeweld van met name de luxe supermarkten en het vergroten van premium assortimenten en het verruimen van openingstijden.