Out-of-stock: probleem voor retailers, fabrikanten en shoppers

Kent u het gevoel? U loopt door uw vertrouwde supermarkt met uw papieren, digitale of mentale boodschappenlijstje. Het gaat lekker vlot en uw winkelwagentje is al aardig vol. U bent op weg naar het volgende product op uw lijstje en schrikt wakker. Uw hand voelt niets en verdwijnt in een zwart en leeg gat: het product staat er niet! En meteen heeft u een probleem. Wat gaat u doen? Een andere variant van hetzelfde merk kopen, een ander merk kopen, een alternatief product zoeken, de aankoop uitstellen, de aankoop geheel afstellen of naar een andere (online) winkel gaan? Blij bent u in ieder geval niet. Zeker niet als dit vaker voorkomt.

Instore Excellence, een serie artikelen over optimale winkelvloerprestaties. Voor deze serie werken SmartSpotter en Art Frickus van Conspicuous samen waarbij SmartSpotter de metingen uitvoert en Art Frickus de rapportage van achtergrondinformatie en inzichten voorziet. In deze editie kijken we naar (weekend) out-of-stock. Hiervoor zijn in de 2de week van mei een kleine 100 Jumbo winkels bezocht en is gekeken naar de voorraad van een 7-tal producten verdeeld over 5 categorieën.

Je hoort en leest er de laatste jaren eigenlijk weinig over, winkel out-of-stock. Wel mag de lever- en betrouwbaarheid op dc-niveau zich verheugen op veel aandacht (incl. boeteclausules die in werking treden als niet aan de gestelde normen voldaan wordt) Maar hoe zit dat nu met winkel stockouts, wetende dat dit één van de grootste frustraties én reden van shoppers is om van gedrag te veranderen, tevens wetende dat dit omzet kost in een periode waarin retailers en fabrikanten hun marges onder druk zien staan vanwege stijgende grondstof- en loonkosten.

Jaarlijks miljoenen verloren door winkel stockouts

Kijkend naar de gehele distributieketen wordt er pas geld verdiend op het moment dat het product in het winkelmandje ligt. We weten uit onderzoek dat met winkel stockouts jaarlijks miljoenen euro’s verloren gaan. Niet alleen aan direct verloren omzet, maar ook op langere termijn. En het risico om de shopper te verliezen neemt toe. Het gemiddeld aantal verschillende (online) supermarkten die door een shopper bezocht worden is in 2022 gestegen naar 4,9 (Bron GfK). Oftewel, is het favoriete product out-of-stock, dan is de kans groter dat dit elders gekocht wordt.

Ook op merkniveau is het van belang om out-of-stock te voorkomen. Mede gedreven door de inflatie en de toenemende kwaliteit van het private label zien we een afnemende merkentrouw. Uiteraard zijn er uitzonderingen op de regel, maar in algemene zin is het voor zowel de retailer als de merkleverancier van belang om out-of-stocks te voorkomen.

Out-of-stock loopt op tot wel 15%, waarvan voor 50% de oorzaak in de winkel ligt

Los van grondstofproblemen, stakingen, boycotten e.d. komt reguliere out-of-stock nog steeds voor. Dit ondanks geavanceerde slimme distributiesystemen, snellere en meer ‘just-in-time’ winkelbelevering.Europees onderzoek laat zien dat het gemiddelde out-of-stock percentage rond de 9% ligt . Bij Nederlandse metingen loopt dit percentage soms zelfs op tot 15%. Uit diverse oorzaakanalyses (root cause analysis) blijkt dat de winkel zelf de oorzaak is voor ongeveer de helft van deze out-of-stocks. Om er een aantal te noemen: aantal facings in het schap, product staat in winkelmagazijn, bijvulmoment en frequentie, verdwenen prijskaartjes en verkeerde plek in het schap.
Meten is weten

Bewustwording over stockouts begint met het meten, dus weten, of en in welke mate wanneer dit voorkomt. Op basis van de uitkomst is snel een indicatie te berekenen van de verloren omzet. Deze uitkomst geeft een goed inzicht of het de moeite waard is om out-of-stock op de agenda te zetten (zowel intern als met de handelspartner).Om een indruk te krijgen over de ‘size of the price’ heeft SmartSpotter in de tweede week van mei bij een kleine 100 Jumbo-supermarkten de weekend out-of-stock gemeten van een 7-tal producten over 5 categorieën.
Hieronder het resultaat van de onderzochte producten (geen actieproducten).

Uiteraard betreft dit een momentopname maar deze kleine steekproef zou wel aanleiding kunnen zijn om out-of-stock op de agenda te zetten. In 1 op de 6 winkels is Lay’s Party mix niet verkrijgbaar en in 1 op de 8 winkels grijpt de shopper in het luchtledige op zoek naar Arla Halfvolle melk. Bij de 2 pilseners zien we dat de producten bij 1 op de 5 resp. 1 op de 3 winkels bijna out-of-stock is. Het risico van out-of-stock is, zeker in het weekend, aanzienlijk.Als u weet wat de gemiddelde afzet per winkel is, het percentage weekendvolume en de shopperrespons op out-of-stock, kunt u berekenen wat het potentiële omzetverlies is. Op basis van een aantal goede schattingen zou dit bij Arla Halfvolle melk 1L zo maar uitkomen op een jaarlijks ‘weekend’ omzetverlies van ruim € 110.000 bij Jumbo. Jumbo zelf zou jaarlijks € 50.000 aan omzetverlies lijden… en dat voor één product!

Het is een gemiste kans als u out-of-stock niet de aandacht geeft die het verdient. Dit omdat het in veel gevallen snel te verbeteren is door u te richten op de winkelvloer. Zodra de oorzaak is achterhaald en de oplossing is geïmplementeerd, zal het resultaat snel te zien zijn. Dus loop niet weg voor het probleem van out-of-stock… anders doet de shopper het wel.