EFMI: Neckarsulm is ver weg, maar toch…

Neckarsulm is ver weg. Velen van u zullen begrijpelijkerwijs niet weten waar het precies ligt. Toch is het interessant om in de gaten te houden wat daar gebeurt. Niet omdat het een stad is met veel mooie, oude architectuur en een gezellig centraal plein, maar vooral omdat zich er het hoofdkantoor van de Schwarz Gruppe bevindt. U weet wel, het familiebedrijf achter Lidl en Kaufland.

Want bij de Schwarz Gruppe wordt onder leiding van de nieuwe ceo, Gerd Chrzanowski (die nu ruim een jaar aan het roer staat), een spannende, nieuwe koers ingezet. Wat, zult u zich afvragen: valt Lidl van haar geloof, verlaat Lidl het discountpad? Of begint Kaufland met kleinere winkels? Nee, dat niet. In die zin blijft de Schwarz Gruppe aan haar retailuitgangspunten vasthouden. Nee, de Schwarz Gruppe werkt aan een fundamentele verandering in haar bedrijfsmodel. En dat op het allerhoogste strategische niveau.

Bestond van oudsher het bedrijfsmodel van de discounter bij de gratie van maximale eenvoud, onder Chrzanowski zijn inmiddels wezenlijke stappen gezet die het bedrijfsmodel van de groep aanzienlijk complexer maken. Zo werd er een papierfabriek gekocht, een pastafabriek en een koffiebranderij. Daarnaast werd er een overname gedaan in de transportsector: Lidl is inmiddels eigenaar van een rederij voor containerscheepvaart. Allemaal investeringen buiten het kerndomein. En zoals je van de Schwarz Gruppe mag verwachten, zijn dit geen losse flodders of de hobby van een nieuwe ceo. Nee, dit zijn weloverwogen strategische keuzes waarmee het de concurrentiepositie van de beide formules, Lidl en Kaufland, verder wil versterken. 

Het centrale begrip bij deze acquisities is in mooi Duits: Versorgungssicherheit. Ze hebben bij de Schwarz Gruppe nog eens goed gekeken naar het aloude Kraljic-model (over inkoop, leveranciers, welke goederen je nodig hebt en wat dat voor je onderhandelingen kan betekenen) en ze zijn tot de conclusie gekomen dat de leverrisico’s structureel zo groot geworden zijn dat het bedrijf tot verregaande achterwaartse integratie is overgegaan.

Nu kunt u natuurlijk denken: eenvoud staat aan de basis van het discountmodel, dus dat kan niet goed gaan. Maar dat is te snel geconcludeerd. Schwarz/Lidl/Kaufland heeft de markt al vaker verrast met onverwachte bewegingen die met toenemende complexiteit samenhingen en die hun marktpositie aanzienlijk versterkten. In de optelsom leidden deze initiatieven tot ‘een discounter die niet meer op een discounter lijkt’. 

Een beweging die door velen voor onmogelijk gehouden werd, maar waar vele fullservice-retailers momenteel behoorlijk last van hebben. Dus oordeel niet te snel, ook niet als we weten dat Lidl in ons land afgelopen jaar mogelijkerwijs wat marktaandeel kwijt is geraakt. Want het zal niet de eerste keer zijn dat de gevestigde orde – alhoewel je daar de Schwarz Gruppe inmiddels ook toe zou kunnen rekenen – zich laat verrassen door strategische initiatieven uit Neckarsulm. En tegen de tijd dat je het door begint te krijgen, is het kwaad al geschied. Neckarsulm, het is ver weg, maar misschien toch goed om in de gaten te houden.

Koen Hazewinkel

Deze column verscheen eerder in het februarinummer van FoodPersonality.