Deflatie, ‘prijzen blijven hoog’: Ahold Delhaize, Colruyt…

Gisteravond meldde het NOS-journaal dat aan ‘de prijsstijgingen in de supermarkt’ een einde lijkt te komen. Dat was op basis van Hiiper, een ‘new kid on the block’ als het gaat om marktdata en -insights, naast de bekende namen NielsenIQ, IRI en GfK. Volgens Hiiper zit de eerste daling vooral in de agf-hoek. Een komkommer is momenteel gemiddeld 34% goedkoper dan in maart en 10% goedkoper dan vorig jaar september. Maar het beeld blijft wisselend. Zuivel, kaas en eieren zijn 3% goedkoper dan afgelopen maart, maar tomaten, broccoli en bananen zijn duurder dan een jaar terug etc.

Een dag eerder meldde Laurens Sloot (directeur EFMI Business School, hoogleraar ondernemerschap in de detailhandel bij Rijksuniversiteit Groningen en columnist in FoodPersonality, zeggen we er even in een propagandistische bui bij) op zijn LinkedIn-pagina dat de prijzen in de supermarkt voorlopig nog wel hoog zullen blijven. Net als Hiiper voorziet Sloot in de komende maanden een daling. Maar slechts een lichte daling: 0,5 tot 1,5% daling in het komende halfjaar, ten opzichte van tweede kwartaal dit jaar.

En bovendien: de prijzen zullen zo’n 30 tot 40% hoger blijven dan in de periode net vóór de coronapandemie. Volgens Sloot zijn de prijzen sinds de strubbelingen in internationale toeleveringsketen en de inval van Rusland in Oekraïne gemiddeld met 18% gestegen en de prijzen voor levensmiddelen met 21%. En hij denkt dat de inflatie niet meer terug zal keren naar de tijd van ‘voor corona’, toen dat gemiddeld 2% per jaar was (ook al opgestuwd door de ECB, die jarenlang knokte voor een inflatiehoogte met dat percentage… ja, dat klinkt nu gek, maar tot aan maart 2020 was de Europese Centrale Bank de inflatie aan het bevorderen, ‘whatever it takes’, aldus toenmalig ECB-voorzitter Draghi jaren geleden).

Nou zijn de bevinding van Hiiper en de mening van Laurens Sloot nog niet echt tegenstrijdig, ze zitten in elkaars verlengde. Maar nou dit, er is ene Borja Alcese, u kende hem niet, ik ook niet, maar hij analist bij zakenbank JPMorgan en die strooide een verkoopadvies voor het aandeel Ahold Delhaize de wereld in en een koopadvies voor het aandeel Colruyt Group. En dat trilde even flink na. Afgelopen dinsdag was Ahold Delhaize zo’n 5 tot 6% van z’n beurswaarde kwijt. En Colruyt Group? Het tegenovergestelde. Dat vloog omhoog op de beurs. Fijn voor de belegger? Nou, een beetje, het leeuwendeel van de aandelen Colruyt Group is in handen van familieleden Colruyt en andere maatschappijen die daaraan gerelateerd zijn.

Maar; zakenkrant De Tijd in België meldde gisteren dat Colruyt Group z’n aandeel sinds begin dit jaar tot 73% had zien stijgen. Niet door dat advies van die Spaanse meneer van JPMorgan, want het steeg al eerder, maar dat koopadvies was wel een soort slagroom op de taart. Overigens, even voor alle duidelijkheid; het aandeel Colruyt Group was dinsdagavond € 37,04 waard, terwijl dat aandeel op 15 december vorig jaar € 20,91 was, dus inderdaad, een forse stijging, ‘de vlag kan uit in Halle’, maar ooit was dat aandeel € 67,22, een piek op 10 juni 2019, dus als u al jarenlang belegger in Colruyt Group bent, nou, ‘u bent nog niet uit uw verlies’…

Maar dat is nu even een zijtak. Terug naar Hiiper en Sloot en de overwegingen van meneer Alcese van JPMorgan. Waarom is Colruyt opeens koopwaardig en Ahold Delhaize eventjes niet? Sleutelwoord: niet inflatie, maar ‘deflatie’. JPMorgan redeneert: er kan deflatie ontstaan in de komende maanden. Prijzen van levensmiddelen zullen dalen. En dan zal Ahold Delhaize het moeilijk hebben om in de Albert Heijns, de Delhaizes, de Giants etc. de marge overeind te houden. Volgens Alcese was die marge van Ahold Delhaize 4,1% (tweede kwartaal dit jaar), maar dat kan teruglopen naar 4,0% in de komende maanden, door die deflatie.

Wat was ook alweer deflatie? Dat geld dag na dag meer waard wordt. En dat producen dag na dag minder waard worden. Dus; een brood bij de bakker is vandaag nog € 3,00, maar morgen is het € 2,97. En dat veroorzaakt: ‘uitstel van aankopen’. Deflatie is een spookbeeld voor economen. Japan had er decennialang last van. Het is de dood in de economische pot. En die analist van JPMorgan houdt daar rekening mee. En dat is wel een kijk op de zaak die behoorlijk tegenstrijdig is met wat Hiiper en Laurens Sloot meldden.

Met andere woorden, de komende tijd is het behoorlijk koffiedik kijken, zeker in de supermarktsector. Sloot ziet dat niet voor zich, die prijsdalingen, omdat er de komende jaren enorme verduurzamingsverplichtingen aan zitten te komen, ‘green deal’, overstap op meer biologisch etc. De JPMorgan-man ziet prijsdalingen in het verschiet.Het worden spannende maanden.

Maar heeft die Spaanse meneer bij JPMorgan ook gelijk? Denk even hieraan: deflatie; morgen is mijn volkorenbrood goedkoper dan vandaag. Oké, maar stel je de aankoop van eten en drinken uit? Je moet wat in je maag krijgen vandaag… terwijl: dat nieuwe tuinstel kan ook volgende maand nog. En al helemaal als je in oktober… dat nieuwe tuinstel doen we volgend jaar wel, als het lente is, klaar.

En dan even heel terugredenerend naar de Nederlandse sector. Stel, er is ruimte voor prijsdalingen; energiekosten omlaag, fabrikanten geven ruimte aan formules voor lagere prijzen etc. De ene formule denkt: ho, even nog wat marge pakken, want het was na corona al zwaar genoeg. Maar er kan een andere formule zijn, die denkt: wacht even, de banken geven niet meer rente en zijn daarom rotzakken voor de consument, dan ga ik die rol van ‘consumentenhelper’ op me nemen en ik begin met duidelijke, forse en over alle categorieën heen verspreide prijsverlagingen’, om een betere prijsreputatie te krijgen – gesteld dat je dat ook qua rendement en financiële reserves zou willen en kunnen volhouden. En: gesteld dat je dat zozeer doordrukt dat het op gaat vallen tussen de gebruikelijke wekelijkse promoties. Dan krijgen we een heel andere dynamiek. Dan moet de rest mee en dan heeft die JPMorgan-meneer een gelijk gekregen dat hij zelf niet eens zo bedoelde.

Maar het is te hopen van niet. Laurens Sloot meldde in zijn boodschap ook dit: de Maslov-piramide. De basis daarvan is; overleven, eten en drinken. In de jaren vóór corona besteedde de consument jaar na jaar steeds mindervan zijn/haar besteedbare inkomen aan eten en drinken. Een welvaartskwestie. In Eritrea gaat – zeg – de helft van dat inkomen op aan eten en drinken, in westerse landen gaat dat vooral op aan uitgaan, vakanties, een dure smartphone etc., maar niet aan eten en drinken. De enorme inflatie heeft ervoor gezorgd dat de consument meer van dat besteedbare inkomen weer naar eten en drinken is gegaan en dat de hand op de knip ging bij bestedingen die je kunt uitstellen, althans, bij de consument die in de problemen kwamen.

En de sector is – zoals Sloot dat verwoordt – ergens blij dat de consument van, zeg, 9% van dat inkomen besteedde, maar inmiddels nu, zeg, 12% van dat inkomen. Maar of de consument dat zelf zo fijn vindt: we hopen van wel – waardering voor het dagelijks eten – maar we denken van niet – balen van dat enorme kassabedrag…

En bij dit alles zien we nog iets raars. ‘Hé, beleggers, koop Colruyt Group, want dat is behalve supermarkten ook kledingwinkels, automatiseringsdochters, catering etc.’. Oké. ‘Hé, beleggers, verkoop Ahold Delhaize, want dat is op Bol.com na allemaal supermarkten.’ Dat zegt die JPMorgan-man. Waardoor opeens ‘diversificeren’ een applaus krijgt van een finance-analist. Terwijl bedrijven decennialang al ‘zich oriënteren op kerncompetenties’, op ‘core business’ en niet meer overal maar induiken omwille van ‘risicospreiding’, zoals ooit Vendex International (dat daar een toonvoorbeeld van was). Zorgt die JPMorgan-meneer voor een trendbreuk daarin en wordt het opeens weer aantrekkelijk om verschillende activiteiten naast elkaar in een holding te hebben? Dat zou bijzonder zijn.

Bovendien zien we nog iets anders raars. Waarom, JPMorgan-meneer, voorzie je deflatie in de levensmiddelen, maar niet in non-food? En waarom, meneer JPMorgan-meneer, denk je dat het aandeel Colruyt Group met z’n vele non-foodactiviteiten koopwaardiger is als dat om aankopen gaat die je als consument in een tijd van het adagium ‘morgen is het goedkoper dan vandaag’ kan uitstellen, terwijl je de aankoop van de komkommers van AH, Delhaize, Giant, Super Indo etc. níet kunt uitstellen? Dat is volstrekt onduidelijk en zelfs twijfelachtig, gesteld dat die deflatie er ook echt komt.

(Overigens; voor wie het niet meer goed op het netvlies heeft: in de komende FP, die van september, een uitgebreide beschrijving van ‘alles wat Colruyt Group omvat’, vergezeld van beelden van Erik Hemmes van Erik Hemmes/Retail Advies, van een vrij nieuwe Colruyt Laagste Prijzen, zie foto/fotobron: archief FoodPersonality).