De verleidelijkste maaltijden, en nog veel meer
Dit is een tafereel in Takashimaya, een warenhuisketen in Japan. Ja, ‘het Bijenkorf’ van Japan, maar we denken nog eerder het Harrods, het KaDeWe van Japan. Die prestigieuze warenhuizen bieden financieel doorgaans de laatste tien, twintig jaar alleen maar ellende en sores. Maar: ze bieden ook ruimte voor ideeën, zeker als de supermarktsector ooit een keer minder gebukt zal gaan onder het juk van ‘duurte-angst’, waarmee we bedoelen: de huiver om een kwalitatief hoogwaardig aanbod toe te voegen, in een tijd dat de consument alles en iedereen al snel te duur vindt. En wellicht niet geheel onterecht; kijk maar naar de ‘voordeelvechters’, die het afgelopen jaar vermoedelijk marktaandeel hebben gewonnen, zoals Dirk, Nettorama en Vomar. ‘Vermoedelijk’, zeggen we, omdat NielsenIQ en Circana niet van alle formules de marktaandelen afgelopen maand konden melden.
Takashimaya, is dat wel succesvol dan? Dat weten we niet. Het valt onder een groot en divers conglomeraat en daar wordt geen mens wijs uit (tenzij dat je specialisatie is, op de Zuidas). Maar dat is ook niet de insteek, de insteek is: hoe dit warenhuis kwalitatief hoogwaardig eten en drinken op een net zo hoogwaardige wijze presenteert.
En ja, we kunnen dat meteen opzij schuiven; warenhuizen, een grote boel sores, altijd verlieslijdend of worstelend. In de afgelopen twee maanden is het imperium van de Oostenrijkse durfal René Benko ineengestort. Benko kocht jarenlang warenhuis na warenhuis, warenhuisketen na warenhuisketen, en bijbehorend detailhandelsvastgoed. Maar als de omzet niet groeit en de winst niet voldoende is, kun je ook niet het argument van schaalgrootte inzetten. Want meer warenhuizen opkopen met verlies lijdt uiteindelijk alleen maar tot meer verlies. En door de renteverhogingen van de afgelopen twee jaar werd dat piramidespel van ketens en onroerend goed ontmaskerd, ondanks de honderden bv’s met transacties waar een gewoon mens niet wijs uit zou worden.
Van de andere kant, een maand geleden liet Het Financieele Dagblad de koerswinst van het Britse Marks & Spencer zien: een waardeverdubbeling van het aandeel binnen een jaar tijd en dus een grote opmars naar boven. Juist in een tijd waarin de Britse conjunctuur het zwaar heeft. Warenhuizen, het blijven raadselachtige winkels voor beslissers van supermarktformules. Of niet dan?
Takashimaya, blz. 48 e.v. in deze FoodPersonality. n