Uitschakeling Oranje, uitschakeling varkens, uitschakeling EU

Afgelopen weekend moeten de supermarktketens die flink geïnvesteerd hebben in plakplaatjes, juichcapes, ‘bricks’, ‘fluoranje’ voetbalkleertjes en wat die meer zij, teleurgesteld zijn in de vroege en voor velen onverwachte uitschakeling van het Nederlands voetbalelftal.

Een juridische uiteenzetting tussen de KNVB en Albert Heijn aan de ene kant en Jumbo aan de andere kant lijkt bijna niet meer nodig. Maar dat kan een voorbarige constatering zijn. Want het kan nog altijd relevant zijn als zaak, gezien de voetbaltoernooien in de toekomst en de precedentwerking die daarbij hoort. Als Oranje niet zegeviert, kunnen we nog altijd kijken of het recht zegeviert.

Met het oog op duurzaamheid is het wellicht een troost dat er sinds zondag geen extra juichcapes bijbesteld hoeven te worden uit een of ander lagelonenland, geen fluoranje T-shirts, geen plastic speelgoedsteentjes of oranje Superman-achtige pakken zoals die van Robin van Persie in de Lipton-commercial in de deal met ‘alleen bij Albert Heijn’. Wellicht zijn de oranje hawaïshirts van Heineken nog de moeite waard omdat die tijdens de Olympische Spelen nog de moeite van het dragen waard zijn.

En voor de rest: alles kan in de kast.

Ja, maar er zijn vast nog Engelsen, Belgen, Italianen, Denen, Tsjechen, Zwitsers, Oekraïeners en Spanjaarden die in hun Migros’en, Tesco’s, Colruyts en Mercadona’s voor plakplaatjes, steentjes of stukjes nylon in een specifieke kleur gewoon doorsparen, dus niks duurzaamheidswinst, het gaat bij de andere landen gewoon door! Horen we iemand zeggen, vast. Maar is dat zo? Ja, klopt. T’shirts bij Asda, andere rommel bij Tesco of Sainsbury...

En in dat geval is geen duurzaamheidswinst doordat Oranje eruit ligt.

Maar: meteen ook deze week, ging er niet iets die kast, er víel er ook iets uit die kast.

Filmbeelden van varkens die met een roeipeddel geslagen worden en een koe die door stroomstoten toegetakeld wordt (en zo letterlijk door haar hoeven zakt), door werknemers in het slachthuis Gosschalk in het Gelderse Epe. Ook al zijn het maar twee minuten, het oogt als een horrorfilm, zeker op het moment als een slachterijmedewerker over die koe heenloopt en er dan… tja, wat doet-ie dan eigenlijk? Hij snijdt die koe in de kop? De hals door? Het is niet goed te zien. Maar huiveringwekkend is het hoe dan ook.

De verontwaardiging en de ophef zijn groot, en terecht. Een paar jaar geleden kwamen zulke beelden vooral uit slachterijen uit België en Frankrijk, maar als het in eigen land gebeurt, is het opeens niet meer zo ver van ons bed. Het is een filmpje van iemand die eind vorig jaar bij Gosschalk aan de slag ging. Als stiekeme en welbewuste klokkenluider dus. Hij filmde er met zijn smartphone zo’n twintig dagen. En droeg zijn filmpjes over aan Varkens in Nood.

Opmerkelijk ook: Gosschalk is al eerder in opspraak gekomen, kreeg al boetes en stond zogezegd al ‘onder permanent toezicht’ bij de NVWA. Maar kennelijk niet ‘permanent genoeg’. In allerlei media zijn al maatregelen bekendgemaakt. Boni is afnemer van slachterij Gosschalk en financieel directeur Frank Klören heeft gemeld dat meteen ‘afscheid is genomen’ van Gosschalk. McDonald’s heeft hetzelfde gedaan. Maar de schok is ook groot aan de leverancierskant: varkenshouders hebben gemeld dat zij hun varkens niet meer aan Gosschalk willen leveren. En in politiek Den Haag wordt aan maatregelen gedacht, zoals juridische vervolging of zelfs sluiting. Voorlopig mag de slachterij alleen dieren slachten als er een vertegenwoordiger van de NVWA aanwezig is. En dat houdt in: pas na vijven beginnen, want dan is zo’n NVWA-controleur erbij. Zo’n maatregel doet je beseffen dat zo’n slachthuis ook ’s nachts gewoon ‘doorproduceert’.

De directie van Gosschalk heeft op de eigen site onder meer laten weten te stoppen met ‘het gebruik van de peddels’. Nou, dat is mooi. Over het gebruik van stroomstoten heeft Gosschalk niets gemeld. Verder zijn ‘betrokken medewerkers’ geschorst. ‘Betrokken’? Dat klinkt als ‘empathisch’…

Goed dat de overheid meteen optreedt, denk je dan, door wat Den Haag zegt en door wat de NVWA zegt. Maar een dag later dient zich een nieuw incident aan – je zou dit met enige hang naar rekkelijkheid ook weer een voedselschandaal kunnen noemen – maar in dit geval is het juist de Nederlandse overheid die op een pijnlijke manier de fout in gegaan is. Om pulsvissen acceptabel te maken, hebben ambtenaren jaren geleden aan de EU moeten rapporteren hoe het met pulsvissen in z’n werk ging. En daarbij is de EU misleid. In samenspraak met de EU werd besloten dat voor 22 boten een vergunning kwam om te pulsvissen, in de tijd dat de EU nog moest besluiten om deze vorm van visvangst toe te staan. Maar in de onderlinge communicatie werd dat verdraaid: er waren al vergunningen voor pulsvisvangst, maar het ministerie van Landbouw verstrekte opnieuw aan een andere groep vissers die vergunning, en op het laatst hadden alle 84 Nederlandse boten met pulsvismogelijkheid zo’n vergunning. Zonder dat de EU daarvan op de hoogte werd gesteld. Uiteindelijk verbood de EU drie jaar geleden pulsvissen, wat voor de Nederlandse visvloot een streep door de rekening vormde.

Uit openbaar gemaakte stukken blijkt dat sommige ambtenaren toen al waarschuwden voor die onjuiste weergave van het aantal boten dat aan pulsvissen doet. Deze ambtenaren hebben ook gemeld dat er sprake was van drukuitoefening, uit de visserijsector, bijvoorbeeld. Maar het NOS-journaal van woensdagavond noemt ook met name toenmalig staatssecretaris Henk Bleker, onder wiens bewind dit allemaal speelde. In hoeverre deze misleiding van informatie ertoe heeft bijgedragen dat de EU pulsvissen verbood? Is niet bekend. Maar dan zou de EU die ‘feitenzwendel’ van de Nederlandse overheid door hebben gehad?

Wordt vervolgd. Dat nemen we althans aan. Kan niet dat hier geen lange staart aan zit…

En dat schandaal bij Gosschalk: wordt vast ook vervolgd. En in dit geval in tweeërlei betekenis.

De opmars van Oranje, en de plakplaatjes en de juichcapes en de steentjes… wordt niet vervolgd.

Koester vooralsnog uw juichcape en plakplaatje! Bij het komende WK voetbal in woestijnstaat Qatar is er vast een keten die hiermee komt: ‘Oranje zandkorrels!’. Speciaal uit Memphis, Egyptische stad aan de Nijl! Eén korrel bij een besteding van 5 euro!! Exclusief gedolven door ‘woestijndeskundige’ Ronald de Boer!

En ook nog ’s hartstikke duurzaam. Tenminste, als we de kilometers van Memphis naar ons land niet meetellen.