O, wat mis ik mijn Big Bazar toch

‘Big Bazar zit in de problemen, en Mirage-eigenaar Michiel Witteveen wil de ketens Intertoys, Blokker en BCC verkopen. Heeft dat gevolgen voor de supermarkt?’Dat is de intro van een kort stuk in de FoodPersonality die dezer dagen bij de lezers belandde.

De situatie is: voorafgaand aan de coronacrisis liep de leegstand van detailhandelspanden op. En toen kwam de coronapandemie. En toen kwam de inval van Rusland in Oekraïne, met die inflatie en tal van gevolgen voor het besteedbare inkomen voor de consument, die flink ging bezuinigen. Een tijd lang hoorden we niks over problemen in de non-fooddetailhandel. Die was een tijd dicht, door coronabeperkingen al lockdowns. En nu dat alles achter de rug is, blijken de problemen in de non-fooddetailhandel weer opnieuw door te gaan zoals vóór corona.

Mirage Retail is het bedrijf van Michiel Witteveen, met daarin een deel van de formuleboedel van voorheen de familie Blokker, zoals Blokker en Big Bazar en Intertoys (foto: een big Bazar in Vlaardingen, fotobron: de site van een winkelcentrum in Vlaardingen). En Witteveen wil Intertoys verkopen, en op termijn ook Blokker, maar voor de elektronicaketen BCC heeft hij uitstel van betaling aangevraagd. Big Bazar is sinds enige tijd in handen van ondernemer Jerke Kooistra, die dat uit die boedel overnam. En Big Bazar zit in de problemen. Daarnaast: eerder dit jaar bleken de winkels van kledingmerk Scotch & Soda niet meer rendabel. En: modeketen Shoeby zit ook in zwaar weer.

“Als ondernemer van een AH, Jumbo, Plus, Boon’s Markt etc. kan dat (de verdwijning van Big Bazar, Shoeby etc.) inhouden dat ‘het winkelcentrum waarin mijn supermarkt gevestigd is’, minder aantrekkelijk wordt voor de klanten”, dat meldden we in die editie van FoodPersonality. En dat argument blijft overeind. Ondergetekende woont in een dorp onder de rook van Nijmegen en de Big Bazar in het winkelcentrum in het dorp is al wekenlang dicht. Grote borden in de etalage roepen om een nieuwe ondernemer en/of een nieuwe onderneming.Maar ja. Hoe vaak moest ik nou in die Big Bazar zijn? Een lelijke winkel, net zo kaal en sfeerloos als Action, met allemaal in monsterletters gecommuniceerde afprijzingen van vooral cosmetica en reinigingsmiddelen. Artikelen die ik in twee supermarkten ook kon kopen en een deel van die artikelen kon ik ook kopen in de Etos en de Kruidvat, die eveneens in dat winkelcentrum aanwezig zijn.

Mis ik Big Bazar? Voor geen meter. De laatste keer dat ik er naar binnen liep, was omdat ik op zoek was naar een vliegenmepper. Omdat ik mijn vliegenmepper, een heel goedkope, kapot had geslagen (sorry, mug, zal ik niet meer doen want jouw soort is aan het uitsterven...). Maar Big Bazar had helemaal geen vliegenmepper. Ik dacht toch nog te veel dat Big Bazar een beetje een Marskramer of een Blokker met een discountsausje was, kennelijk.

Shoeby staat ook op omvallen. Een modeketen met vooral filialen in winkelcentra van dorpen en kleinere steden, met de nadruk op kleding voor jongeren en/of jongvolwassenen en een nadruk op ‘betaalbaarheid’. Tsja. Wellicht was dat een gat in de markt. Maar we zien om ons heen allemaal jongeren en jongvolwassenen die grote A-merken kopen. Dat staat op hun sweatshirts: Armani. Gant. Tommy Hilfiger. Zelfs D-Squared, Balenciaga, Dolce & Gabbana… Die koop je niet bij Shoeby. Die kopen ze ook niet bij de Bijenkorf (onbetaalbaar voor velen), maar ergens op de miljoen kledingsites die korting bieden op merkkleding.

En de jongeren en jongvolwassenen die niks, maar dan ook helemaal niks met die modemerkenverafgoding te maken willen hebben, kopen hun kleding net zo min bij Shoeby. Die doen dat bij een tweedehandszaak, of bij Vinted.

De vraag is dan eigenlijk; wat hebben supermarkten aan andere formules om hen heen nodig om voor de consument uit het marktgebied relevant te zijn? En misschien is dat wel: eigenlijk niks. Een goeie bakker. Een goeie slager. Een kapper, natuurlijk, want ‘haar inkorten’ kan niet bij een supermarkt.

Misschien zijn de Albert Heijns, Jumbo’s, Plus’en, Aldi’s, Lidls, Hoogvliet’en, Dirkén wel zo relevant – ik moet voor vanavond wat te eten in huis hebben – dat het er helemaal niet toe doet of er een Big Bazar met tandpasta in de actie of een Shoeby met T-shirtjes met 20% korting ernaast zit. De supermarkten zijn de trekkers. De non-fooddetailhandel niet. Natuurlijk, een Action, een drogist, een Hema, die wel. Een speelgoedwinkel, ja, ook, zoals Intertoys. Een winkel voor huishoudelijke artikelen, zoals Blokker, ja, ook… Maar als Big Bazar een beetje een compromis is tussen Albert Heijn, Kruidvat en Action, wat is dan nog de relevantie van Big Bazar?

Dan kunnen jan en alleman nog zozeer het klaagcliché gebruiken van ‘het voorzieningenniveau wordt minder’, maar als allerlei formules steeds meer hetzelfde assortiment aanbieden, dan kan het ook niet anders dan dat er weer eens eentje omvalt. Big Bazar is helemaal niet ‘big’ genoeg voor de consument.

Maakt het dan helemaal geen biet uit dat zulke winkelformules in de problemen belanden, failliet gaan en verdwijnen? Jawel. Het is zuur voor de winkelmedewerkers. En het is zuur voor de vele winkeliers in een doodgewoon doorsnee-winkelcentrum dat er weer leegstand ontstaat. En zo zijn er nog belanghebbenden genoeg voor wie dat zuur is. Maar de kern van de zaak is gewoon dit: wat moet je met al die non-foodzaken die allemaal koekenpannen, tandpasta, T-shirts, polootjes, reinigers, koffiemokken etc., etc. aanbieden en die in prijs en aanbod in een tijd van branchevervaging welbeschouwd niks onderscheidends te bieden hebben ten opzichte van Albert Heijn, Jumbo, Plus, Aldi, Lidl, Dirk, Kruidvat, Etos, DA, Zeeman, Action en Hema?

Waar stáát Big Bazar nou voor, wat niet door Hema, Action, Kruidvat etc. al is ingevuld? Waarom heeft Shoeby een naam die aan schoenen doet denken terwijl het kleding aanbiedt? Waarom moest Scotch & Soda in binnensteden eigen filialen hebben, terwijl tal van andere kledingformules óók Scotch & Soda in het assortiment hadden?

De supermarkt moet sterke detailhandelsmerken om zich heen hebben. Of een plaatselijke specialist, die zich weet te onderscheiden. Brood, kaas, vis, een goeie schoenlapper, een stomerij, een opticien, een kapper. En een horecavoorziening waar mensen graag even willen zitten. Dát is: ‘hoog voorzieningenniveau’.

En is dat niet het geval, dan zijn het allemaal loze vierkante meters detailhandel. Dat zouden dan maar beter woningen moeten worden. Maar ja, da’s ook weer een probleem, want zelfs al zou een gemeente overstag gaan met een bestemmingsplan, wie woont er graag in een winkelcentrum? En bovendien hebben we zoveel koeien, varkens en kippen in ons land met al die stikstof dat we niet door kunnen pakken met herinrichten. Maar het zou wel mooi zijn als dit kon: ‘Wij wonen sinds een paar maanden in een voormalige Big Bazar.’