Op zoek naar de goedkoopste Nutella in de EU

Wat is het toch vreemd om zomaar bekende koppen uit de sector op het NOS Journaal te zien, maar het kwam weer voor gisteravond. Eerst Michiel Muller van Picnic (boodschap: ‘Nederlandse boodschappen zijn te duur’), vervolgens directeur Cees-Jan Adema van producentenkoepel FNLI (boodschap: ‘Nederlandse boodschappen zijn best goedkoop’).

Waar ging het om? Om een onderwerp dat al weken zo nu en dan opduikt in de media en dat is dat de consument in Nederland duur uit zou zijn omdat er in de EU zogeheten ‘inkoopmuren’ bestaan. De politiek heeft er zich al mee bemoeid, vooral in de persoon demissionair minister van Economische Zaken Micky Adriaansens. De centrale vraag is: supermarkten zouden overal in de EU een A-merkartikel moeten kunnen kopen, in plaats van alleen in eigen land.

Het speelt niet alleen in Nederland. Het Financieele Dagblad meldde ongeveer een week geleden over de Tsjechische premier Petr Fiala, die online liet zien dat hij de grens met Duitsland over was gestoken om in een supermarkt daar een brood, een kilo tomaten, een fles Coca-Cola, eieren en een pot Nutella (fotobron van de afgebeelde pot: de site van Dekamarkt) kocht. En daarna meldde hij: wij doen al van alles om de prijzen te laten dalen, maar nog steeds bent u, landgenoot, in Duitsland goedkoper uit dan bij ons. Met name de pot Nutella moest het ontgelden, in Duitsland omgerekend 113,30 Tsjechische kronen voor een pot van 750 gram, terwijl hij in Tsjechië 169,90 Tsjechische kronen betaalde voor een pot van 600 gram.

De teerling lijkt geworpen. In Nederland is dit begonnen bij Michiel Muller, die in Picnic-reclame een tekenfilmautootje van over de Duits-Nederlandse grens naar Nederland liet rijden om zo de lage prijzen van Picnic aan te prijzen. Ja, in samenwerking met Epic Partners en Everest, dus met Duitse marktleider Edeka, en Edeka heeft een belang in Picnic. En in zakenmedia wees Muller herhaaldelijk op prijsverschillen in Europese landen. Met daarbij de vraag: waarom moet dat zo? Het antwoord: supermarkten kopen bij leveranciers nationaal in en niet buiten de grens. Maar om de consument te helpen, zouden supermarkten dat wel mogen doen. Dat is het narratief.

En nu? Wat gaat er gebeuren? Dat is niet te zeggen. Misschien gaat het zo ver dat op termijn Nederlandse supermarkten grote A-merken Europees inkopen. En dat tegen die tijd de bedrijven ‘fabrikant A Nederland B.V.’, ‘fabrikant A France Sarl’ etc. niet meer bestaan. Is dat reëel? Wie het weet, mag het zeggen. Bovendien, dan zouden de Tsjechische premiers en de Nederlandse ministers van Economische Zaken ook eens moeten onderzoeken waar al die Europese inkoopallianties nou voor bedoeld zijn. Worden dat dan de nieuwe verkooploketten voor de internationale fabrikanten?

Hoe dan ook, het water zal altijd naar het laagste peil gaan. Welk Europees land bood in de afgelopen jaren de laagste vennootschapsbelasting? Dat was politieke concurrentie. Welk Europees land bood de afgelopen jaren welke bedrijven het beste vestigingsklimaat, met zelfs extra korting? Dat was politieke concurrentie. Misschien zouden de EU-landen en het bedrijfsleven eens om de tafel moeten gaan zitten voor dit veelkoppige onderwerp. En dan zou ook aan bod moeten komen: wat is nu echt prijsconcurrentie? En hoe wenselijk is ‘true price’ en voor welke artikelen en diensten? En welke financiële ruimte krijgen bedrijven om te verduurzamen?

En dan als onderdeel van de rondvraag: wat mag een ceo van bedrijf verdienen? Die krijgt immers bonussen voor de financiële prestatie van het bedrijf. En nou het moeilijkste eraan: stel je een commissie voor met een Duitse sociaal-democraat, een Franse liberaal, een Spaanse socialist, een Nederlandse christendemocraat, een Italiaanse ‘groene’ en een Deense populist en zo maar voort. Die dan ook allemaal nationale regeerakkoorden in hun aktetassen hebben, al dan niet in coalitieverband. We gaan het zien.