NielsenIQ: 2023 jaar van omzetrecords

Voor het eerst in de historie is de supermarktomzet boven de € 50 miljard uitgekomen. Na afsluiting van 2023 bleek de omzet € 50,1 miljard te bedragen, wat neerkomt op een omzetstijging van 7.6%. Opvallend: collega-marktonderzoeker Circana kwam eerder uit op een groeipercentage van 8,3% bij een supermarktomzet van € 50,7 miljard.

Prijsstijgingen vanwege gestegen energieprijzen, grondstofkosten etc. zijn ook volgens NielsenIQ een belangrijke oorzaak van de omzetgroei. De gemiddelde prijzen in december 2023 lagen volgens de marktonderzoeker 9,7% hoger dan een jaar eerder. De grootste prijsstijgingen waren in categorieën als tabak, suiker en snoep. Tegenover de omzetgroei staat een overall volumedaling van bijna 3% (Circana hield het op een volumedaling van 2%).

Record op record

Naast de recordomzet van het totale jaar 2023, werd er ook een recordomzet met Pasen en Kerst gerealiseerd. De paasomzet groeide volgens NielsenIQ met 10,3% ten opzichte van 2022 en passeerde daarmee voor het eerst de grens van € 1 miljard. De kerstomzet was € 1,3 miljard, wat een stijging van 9,6% ten opzichte van 2022 betekende.

Zowel de paas- als kerstomzet lag in 2023 daarmee tevens hoger dan de coronapieken in eerdere jaren. 2023 was ook een jaar waarin het omzetaandeel van eigen merken met 1,6 procentpunt naar een recordaandeel van 45,9% steeg. Ondanks dat in de laatste maanden van 2023 verdere prijsverhogingen beperkt waren, steeg het aandeel van eigen merken nog wel verder.

Impact overheidsmaatregelen 2024

Ten aanzien van 2024 ziet NielsenIQ diverse overheidsmaatregelen die impact op de supermarktomzet zullen gaan hebben. De belangrijkste is het verbod op de verkoop van tabak per 1 juli. De omzet van tabak en aanverwante producten was in de laatste zes maanden van 2023 € 1,4 miljard. Deze omzet, ca. 2,8% van de eerdergenoemde € 50,1 miljard, zal dus zeker verdwijnen in 2024. Tevens zijn er retailers die zich vroegtijdig aan de overheidsmaatregelen conformeren. Hierdoor zal er nog meer omzet uit de supermarkt wegvloeien.

Omzetverhogend zijn de overheidsmaatregelen omtrent de nieuwe Verbuiksbelasting (Suikertaks). De extra belasting op frisdranken, siropen, sappen en alcoholvrij bier minus de belastingverlaging op waters kan in potentie ca. € 250 miljoen extra omzet betekenen.Hier bovenop komt een wijziging van belasting op alcohol (bier, wijn etc). Alhoewel de bedragen in verhouding tot die van het stoppen van de tabaksverkoop veel lager zijn, kan de extra belasting op bier en wijn goed zijn voor een omzetplus van circa € 35 miljoen, aldus NielsenIQ.

Gezien de diverse veranderingen die zowel het aanbod als de prijsstelling in de supermarkt raken, hebben zowel retailers als fabrikanten de nodige uitdagingen in 2024, stelt de marktonderzoeker.