Is dit een goede tijd voor een ‘koerscorrectie’ van Jumbo?

Afgelopen week heeft Jumbo-ceo Ton van Veen bekendgemaakt dat Jumbo op zoek moet naar verbeteringsstappen, om zo de schwung er weer in te krijgen bij de formule. Zijn verklaringen op LinkedIn; veel media namen dit over.

In een interview met Distrifood klonk het van ‘er is stof op de formule’. En die moet er weer af, uiteraard, is dan de gevolgtrekking. In NRC werd ervan gemaakt: Jumbo wil afstand nemen van Albert Heijn. En ‘afstand’ houdt dan niks anders in dan ‘afstand in prijsniveau’. Ja, maar Van Veen verklaarde meteen ook niet uit te zijn op een prijsoorlog of prijzenslag. Iets wat ook een behoorlijke bijsmaak zou geven nu we in Europa elke dag opnieuw de vreselijke gevolgen zien en horen van wat er in Oekraïne gebeurt. Veghel als het ‘supermarkt-Kremlin’, dat zou je nooit moeten willen, natuurlijk.

Maar het dilemma is raar en vooral ook: bijna niet te begrijpen. Je claimt als formule jaar op jaar ‘beste service’, ‘grootste assortiment’ en ‘laagste prijzen’, en toch houdt Jumbo de marktgroei afgelopen jaar niet bij. Terwijl marktleider Albert Heijn juist marktaandeel weet te winnen. Nou is het jaar 2022 wel een vreselijk jaar als we kijken naar ‘founding fathers’ van Jumbo, met allereerst het drama rond Frits van Eerd, vervolgens het overlijden van Karel van Eerd en dan als gevolg daarvan dat ‘commissaris’ Ton van Veen na zijn ‘tropenjaren’ nog eens een paar tropenjaren erbij moet nemen en Colette Cloosterman-van Eerd opeens voorzitter van de rvc wordt.

Het is een aardschok in de top van het bedrijf. En hoe ga je dan de ooit succesvolle formule weer succesvol laten zijn? Uitgerekend in een tijd waarin de consument op zoek is naar manieren om die enorme prijsstijgingen te omzeilen, van A-merk naar huismerk, van fullservice naar discount etc. en vooral ook: mínder kopen dan voorheen, voor zover dat met eten en drinken aanschaffen mogelijk is. Nou, eigenlijk leidt het maar tot één antwoord…Zou Jumbo zich kunnen onderscheiden met ‘nog meer service’? Dat is maar de vraag. Service is een subjectief begrip, probeer er maar eens getalletjes op te plakken… 17 miljoen Nederlanders hebben 17 miljoen meningen over service.

Zou Jumbo zich kunnen onderscheiden met ‘grootste assortiment’ en dan ‘nog groter’? Zit de consument daarop te wachten in deze tijd van zuinig aan doen? Is dat voor de consument zichtbaar, als je bijvoorbeeld van 16.000 sku’s in een Jumbo-filiaal naar 16.500 sku’s gaat? Ook ‘grootste assortiment’ is een ‘te ervaren begrip’, menigeen merkt het niet, omdat zo’n assortimentsuitbreiding er altijd een is met producten die nauwelijks omloopsnelheid hebben. Ze worden nauwelijks gekocht. En dat is ook lastig voor Jumbo als we bedenken dat topman Van Veen er al eerder op heeft gewezen dat de marges voor Jumbo zo tegenvallen in deze periode. Dan wil je die extra kosten nog meer sku’s er juist niet bij hebben. Van Veen had het ook niet voor niks over die vele soorten tomatenketchup: weg ermee.

En dan blijft over: de prijs. Jumbo zou dan veel meer dan de laatste jaren moeten inzetten op ‘de laagste prijs’, bijvoorbeeld door niet lokaal de laagste prijs te claimen, met al die verschillende prijslijnen, maar door bijvoorbeeld in heel het land die laagste prijs voor een artikel aan te houden. En er uiteraard ook flink op hameren.In hoeverre dat dan geen ‘prijsoorlog’ is? Dat is moeilijk te zeggen. Je zou ook meteen kunnen denken dat Albert Heijn dat niet over z’n kant zal laten gaan en snel meegaat hierin. En dan hebben we wel degelijk een prijzenslag.

Kijken we naar de prijsontwikkelingen in de Nederlandse supermarksector en het ‘gevoel’ van consumenten, ja, dan zou dat de oplossing kunnen zijn, de consument heeft allang gezien dat de champignons van voorheen € 0,89 of € 1,29 inmiddels rond de € 1,49 kosten. Jumbo zou de consument een groot plezier kunnen doen met goedkope bananen, appels, broccoli, sperziebonen, volkorenbrood, braadworst, stooflappen, melk, yoghurt, kaas, pangasius, kibbeling, Coca-Cola, Douwe Egberts rood en cups, Lay’s-Chips etc. Maar dan moet de familie Van Eerd wel een behoorlijk offer brengen en geen bijna € 10 miljoen jaarlijks dividend per aandeelhouder willen krijgen en bereid zijn met minder genoegen te nemen. Daar zeg je ook niet zomaar ja tegen.

En zelfs als dat dé oplossing lijkt in een tijd van die bezuinigende consument: ook dit is een dilemma. True price? De supermarkt die ‘haar verantwoordelijkheid neemt’? Je kan barbecuepakketten in de strijd werpen de komende zomer, maar uiteindelijk zal ook Jumbo door – niet de consument, maar ngo’s – een keer worden afgerekend op de mate van verduurzaming. En ‘de laagste prijs’ is geen verduurzaming, maar veeleer een knieval naar de consument die even tijdens de boodschappen doen niet naar de ontbossing of de klimaatopwarming kijkt, maar naar de kassabon.

En dát, zullen allerlei ngo’s een keer Jumbo hardhandig voor de voeten werpen. En dat zal niet in een situatie van vertrouwelijkheid en privacy gaan. Wie de laatste aandeelhoudersvergadering van Ahold Delhaize weet te kapen, kan ook het sentiment in en om Veghel kapen in de media. En in Veghel weten ze maar al te goed dat ze op dát punt enorm achterlopen op de aartsrivaal in Zaandam. Daar doet een duurzaam ontworpen filiaal in Bergen op Zoom weinig tot niets aan af. (Foto: een ‘infographic’ over de verduurzaming van het verbouwde filiaal in Bergen op Zoom, fotobron: Jumbo.)

Gé Lommen