‘No retailer has the right to survive’

De titel van deze column is afkomstig van een artikel dat ik lees over de sluiting van maar liefst honderd Marks & Spencer-winkels (M&S) in de thuismarkt. Het artikel is onderdeel van de achtergrondinformatie voor een recente studiereis naar Londen. Daar bezoeken we ook een nieuw filiaal van Sainsbury. En meteen valt op: waar M&S koers zet naar méér food en minder non-food in de winkels, doet Sainsbury dat precies andersom. En beide doen dat om te overleven.

We bekijken allereerst de M&S Food Hall aan Oxford Street. In deze winkel weet je van gekkigheid niet waar je moet kijken. Het is er vol met klanten, de presentatie en verpakkingen van producten zijn om te smullen en de wijze waarop M&S ‘cross-sell’ invult, is ongeëvenaard. Toegegeven, Londen is niet representatief voor het Verenigd Koninkrijk, dus het is allemaal wat te ‘fancy’ voor de gemiddelde Brit. Maar als je dit foodwalhalla bezoekt, snap je niet dat M&S in zwaar weer verkeert. Hoe anders is dat een paar verdiepingen hoger. De associatie met V&D en La Place dient zich meteen aan; een relatief goed draaiende fooddivisie houdt het noodlijdende warenhuis overeind.

Want het geplaagde M&S moest afgelopen jaar een winstdaling van 62 procent rapporteren, weliswaar met daarin opgenomen een grote post voor reorganisaties. De onderliggende winst daalde met vijf procent (aldus het laatste jaarverslag van M&S). Maar dit alles gaf het management genoeg aanleiding om rigoureuze maatregelen te nemen. Dus heeft de leiding besloten om één op de drie winkels te sluiten. En jawel, voornamelijk de foodwinkels blijven gespaard.

Op diezelfde dag stappen we Sainsbury’s ‘Flagship for the Future’ binnen, gelegen in de wijk Nine Elms. Deze winkel bevat ook de shop-in-shops van Argos en Habitat. Deze non-food retailers waren onderdeel van Home Retail Group. Argos begon in 1972 als catalogusretailer. In een ‘omnichannelstrategie avant la lettre’ opende Argos later vele winkels. Na verschillende eigenaren kwam het uiteindelijk in handen van Home Retail Group, dat in 2016 werd gekocht door Sainsbury, voor een luttele € 1,6 miljard! Bij die koop was ook Habitat inbegrepen, een ‘fashionable’ meubelzaak.

Tijdens het bezoek aan deze Sainsbury voelt de aanwezigheid van Argos en Habitat niet erg natuurlijk aan. Wel zien we wat klanten bij Argos staan, waarschijnlijk om DHL-pakketjes te halen. Maar of de shopping-trips van de een (Argos of Habitat) en de ander (Sainsbury) naadloos gaan integreren, zoals Sainsbury hoopt, vragen we ons hardop af.

De resultaten voorspellen vooralsnog niet veel goeds. Retail Gazette meldt dat analisten verwachten dat Sainsbury in het tweede kwartaal van dit jaar op een omzetdaling van 0,1 procent afstevent, terwijl de omzet in het eerste kwartaal nog 0,9 procent steeg. Die verwachte daling is vooral te wijten aan tegenvallende verkopen bij Argos. Tegelijkertijd: bij de andere ‘big four’-spelers (naast Sainsbury zijn dat Tesco, Asda en Morrisons) steeg de omzet in het tweede kwartaal wél.

De focus van M&S op food is zeker geen garantie voor succes, want ook die tak heeft met tegenvallende resultaten te kampen. En bij de keuze van Sainsbury wordt het schip ook nog niet vlot getrokken. Vooralsnog blijft het voor deze retailers, net als voor vele andere, een voortdurende zoektocht naar hun ‘right to survive’.

Melanie Murk