Jumbo en de vleesstunts: het is ook nooit goed
Door: Gé Lommen · leestijd 3 minuten OpinieJumbo meldde afgelopen vrijdag dat het met ingang van week 22 gaat stoppen met vleespromoties. Complimenten aan Jumbo, zo was de ondertoon van een item hierover in het NOS Journaal van die dag. Want stunten met vlees is omstreden, misschien mogen we wel zeggen: afkeurenswaardig, omdat je daarmee de vleesconsumptie bevordert en dat is milieubelastend en ondermijnend voor de maatschappelijk wens van dierenwelzijn (meer ruimte, een natuurlijker leven etc.). Vlees mag best wat duurder zijn, die overtuiging vindt steeds meer weerklank her en der.
Een bedankje van Wakker Dier aan Jumbo? Jawel, maar een ngo gaat dan meteen door, op zoek naar andere mikpunten, en dat zijn dan Hoogvliet, Dekamarkt Vomar en Spar, die werden genoemd in de vervolgcampagne. Nou is dat nog te snappen, oké, zo’n ngo, als het niet de hele sector kan afzeiken, kiezen we voor formules in de sector, vooruit dan maar.
Maar dat bedankje dan? Dat kwam er in de vorm van een persbericht. ‘Beste lezer, wij stunten, want Jumbo stopt met stunten’. Pfff, trek de eer vooral naar jezelf. Oke, Jumbo zal vast hebben geluisterd naar het geluid van Wakker Dier, maar: Jumbo stopt met vleespromoties omdat een beleid in gang wil zetten dat in overeenstemming is met de Gezondheidsraad. 60% plantaardig en 40% dierlijk in 2030. En niet omdat jij, Wakker Dier… afijn, u snapt ‘m verder wel.
Maar dan komt Caroline van der Plas, boegbeeld van de BBB, een dag later voorbij op X (wat bijna iedereen gewoon nog Twitter noemt, - en begrijpelijk, hou op, Musk, met je X en met die idiote kindernamen… X AE A-12 en zo): ‘Jumbo stopt met vlees in de aanbieding: ‘voelen verantwoordelijkheid’. Maar geen verantwoordelijkheid voor al die honderdduizenden gezinnen die nu al bijna nooit vlees op tafel kunnen zetten vanwege de prijs. En bij een aanbieding dit wel zouden kunnen.’ Allemachtig. Dus vanuit de BBB is dit een foute stap van Jumbo? Is dat dan waar die BBB voor staat? Lang leve het barbecueprijsgeweld, mevrouw Van der Plas?
Dit laat zien: wat je ook besluit, het is ook nooit goed. Altijd is er wel iemand die wat te zeveren heeft. En in het geval van Van der Plas. Als Jumbo z’n huiswerk goed gaat doen, raakt die kritiek kant noch wal. Want Jumbo wees er bij dit besluit meteen op dat vlees voortaan een kwestie zal zijn van ‘elke dag lage prijzen’. Want dat is het prijsbeleid waar Jumbo weer naartoe wil, althans, het is nu nog niet duidelijk in welke mate, maar die afkorting ‘edlp’ komt sinds een half jaar in Veghel weer wat vaker over de lippen. Nou, even terzijde, dan is dit nog steeds de vraag: als je vleespromoties in de ban doet en er edlp voor in de plaats stelt, is het voor de buitenwacht ook niet duidelijk in welke mate je dan dat milieu minder belast in je ‘scope 1, 2 en 3’-doelen en in welke mate je diervriendelijkheid stimuleert. Dat is nog afwachten.
Maar hoe dan ook, als Jumbo met edlp voor vlees ook de minder draagkrachtigen blijft willen bereiken – en dat zal Jumbo zeker willen – dan heeft Van der Plas eerst getypt en toen pas nagedacht. Of dat laatste zelfs helemaal niet. Daarnaast, ‘de armen’ en het milieu, dat wordt steeds vaker een rommelpot van argumenten. Nu eens zegt iemand ‘de rijken kunnen al duurzaam doen doordat zij zich dat kunnen permitteren, en dat is onrechtvaardig’, en dat geldt dan voor een Tesla op de oprit of een warmtepomp aanschaffen. Hierbij worden de minder draagkrachtigen zogezegd ‘op duurzaamheid gediscrimineerd’. Maar het tegengestelde wordt ook geroepen.
Stel, we pakken er het besluit van Jumbo bij van een tijd terug, toen Jumbo besloot dat vleesvervangers nooit meer duurder zouden zijn dan de referentie-artikelen bij vlees. Een prima uitgangspunt, om te voorkomen dat ‘arm’ nog steeds hamburger en braadworst koopt en ‘rijk’ kan zeggen ‘wij zijn duurzaam, want we eten van De Vegetarische Slager’. Dan nog kan iemand zeggen… ja, maar: ‘De armen moeten zich behelpen met duurzame keuzes, maar de rijkeren kunnen zich de vervuilende producten permitteren’, en dan is het óók weer niet goed.
Met andere woorden, ga nou gewoon door, Jumbo, en trek je niks aan van de manipulatieve socialemedia-impulsen een politieke voorvrouw die ‘aan de macht gekomen is’ met financiële steun van ‘de kalfsvleesfamilie’ Van Drie en veevoederproducent For Farmers.En dat is allemaal vergelijkbaar met die protesterende boeren van een paar weken terug bij een paar supermarkten tijdens de Nationale Week zonder Vlees en Zuivel, die misnoegd waren omdat die week ‘hun producten’ aan de kant werden geschoven. In de bedrijfskolom van voeding zit een reactionair element, dat altijd tegenpruttelt bij verduurzamingsinitiatieven; de ‘hakken-in-het-zand’-boeren met hun trekkers en hun intimiderende ‘bezoekjes aan huis’ bij Christianne van der Wal, Frits van Eerd, Rob Jetten e.a.
En hun politieke kopstuk als machtsfactor in politiek Den Haag, Van der Plas, maakt gebruik van drogredeneringen en overhaaste conclusies. En dan is Jumbo naar alle waarschijnlijkheid bij vlees nog heel ver af van ‘true price’, want dat is me nog een dingetje extra. Maar: dat weten we niet, dat vermoeden we slechts.
